Ο πρώτος Έλληνας Ιεραπόστολος των Ινδιών μακαριστός Αρχιμανδρίτης π. Αθανάσιος Ανθίδης

blog counter

Οι πρώτοι Ορθόδοξοι έποικοι πού εγκαταστάθηκαν στις Ινδίες ήσαν Έλληνες έμποροι από την Βαλκανική και την Μικρά Ασία και νησιώτες ναυτικοί από την Χίο και τα Επτάνησα πού άρχισαν να φθάνουν στην περιοχή τής Βεγγάλης από το 1725. Οι περισσότεροι από αυτούς εγκαταστάθηκαν στην Καλκούτα και άλλοι στην Ντάκκα.

Το 1770 οι 50 περίπου Έλληνες τής Καλκούτας και των περιχώρων ίδρυσαν Κοινότητα με ιόν τίτλο «ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΗΣ ΚΑΛΚΟΥΤΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΒΕΓΓΑΛΗΣ». ΩΣ ιδρυτής τής ελληνικής εμπορικής παροικίας τής Καλκούτας θεωρείται ό εκεί Φιλιππουπόλεως έμπορος Παναγιώτης Αλεξ. Αργύρης, ό οποίος έφθασε στην Καλκούτα περί το 1750.

Επειδή οι πρωτοπόροι αυτοί Έλληνες των Ινδιών δεν είχαν ναό, συμφώνησαν αρχικά με τούς Αρμένιους να χρησιμοποιούν τον ναό τους, καταβάλλοντος ετησίως, ό καθένας από μία ρουπία. Στην συνέχεια, σε συνεργασία με τούς Πορτογάλους, λειτούργησαν Ελληνικό ναό αφιερωμένος στην Παναγία. Ό Παν. Αργύρης και ό γυιός του Αλέξανδρος για να εξασφαλίσουν την παρουσία τής Ελληνορθόδοξης Εκκλησίας στην Βεγγάλη ήλθαν σε συνεννόηση με τον Αρχιεπίσκοπο Σινά, πού ήταν ή πλησιέστερη Ορθόδοξη εκκλησιαστική αρχή, ώστε να αποστέλλονται ιερομόναχοι από την Μονή της Αγ. Αικατερίνης Σινά στην Καλκούτα και στην Ντάκκα για να εξυπηρετούν τις πνευματικές και εκπαιδευτικές ανάγκες των Ελλήνων. Πρώτος Σινάϊτης πού έφθασε στην Ινδία την 11ηΌκτωβρίου 1772 ήταν ό π. Νικηφόρος, ό όποιος, μέχρι την κατασκευή Ορθόδοξου ναού, τελούσε την θ. Λειτουργία σε προσωρινό παρεκκλήσιο ή σε ιδιωτικές κατοικίες.

Το 1771 ό Παν. Αργύρης έστάλη από τον WARREN HASTINGS, τον πρώτο Άγγλο Γενικό Κυβερνήτη των Ινδιών, στην Αίγυπτο με διπλωματική αποστολή, προκειμένου να εξασφαλίσει άδεια, ώστε οι Άγγλοι έμποροι να έχουν το δικαίωμα εμπορίου εκεί. Ή αποστολή του εστέφθη από επιτυχία και ό HASTINGS,τον επιβράβευσε δίνοντάς του την άδεια να κτίση στην Καλκούτα μόνιμο Ελληνορθόδοξο ναό στην περιοχή AMRATOLLAH. Δυστυχώς ό Παν. Αργύρης απέθανε το 1777 πριν δει την επιθυμία του να πραγματοποιείται. Παρά ταύτα, ό ναός κτίσθηκε το 1780 με δωρεά της οικογενείας του και αφιερώθηκε στην Μεταμόρφωση του Σωτήρος. Εγκαινιάστηκε το 1781. Σιναΐτες ιερομόναχοι έστέλλοντο στην Καλκούτα μέχρι το 1850. Για τον λόγο αυτό, ό ναός της Μεταμορφώσεως στην Καλκούτα εθεωρείτο ως Μετόχι της Μονής Σινά. Μετά το 1850 έστέλλοντο ιερείς από την Εκκλησία της Ελλάδος και το Οικουμενικό Πατριαρχείο.

Στην Ντάκκα ελληνορθόδοξος ναός εγκαινιάστηκε το 1812. Στον ναό αυτό την πρώτη θ. Λειτουργία τέλεσε ό π. Γρηγόριος από την Σίφνο, ό πρώτος ιερέας πού έστάλη στις Ινδίες από το Οικουμενικό Πατριαρχείο . Έμεινε εκεί μέχρι το 1817.

Ό γνωστότερος όμως ελληνορθόδοξος ιερέας της Καλκούτας της εποχής εκείνης ήταν ό δυναμικός π. Κωνσταντίνος Παρθένιος (+1803) από την Κέρκυρα. Είναι αξιοσημείωτο ότι ό Γερμανός ζωγράφος JOHANN ZOFFANY (1733-1810) είχε τον π. Κωνσταντίνο ως πρότυπο για το πρόσωπο του Χριστού στον πίνακα του «Ό Μυστικός Δείπνος» (διαστάσεων 3x3,5μ.) πού βρίσκεται στον Αγγλικανικό ναό του Αγ. Ιωάννου της Καλκούτας. Λέγεται δε ότι για τούς 12 Αποστόλους ό JOHANN ZOFFANY είχε ως πρότυπα σημαίνοντα, Βρετανούς κυρίως, μέλη τής κοινωνίας της Καλκούτας (ως Ιούδας π.χ. απεικονίστηκε ό αρχηγός τής τοπικής αστυνομίας).

Το 1920 ή Ελληνική Κοινότητα Καλκούτας αποφάσισε να πωλήση τον παλαιό ναό και να κτισθή νέος. Ό νέος Ορθόδοξος ναός, αφιερωμένος κι' αυτός στην Μεταμόρφωση του Σωτήρος, αποπερατώθηκε το 1924 και λειτούργησε με κληρικούς τής Εκκλησίας τής Ελλάδος μέχρι το 1947, όταν, μετά την ανεξαρτησία τής Ινδίας, άρχισε να παρακμάζει ή εκεί Ελληνική Κοινότητα. Εκτοτε ό Ί. Ναός παρέμεινε κλειστός, χωρίς καμιά φροντίδα και συντήρηση, όπως και το δίπλα του ευρισκόμενο διώροφο πρεσβυτέριο.

Συγκροτημένη Ορθόδοξη ιεραποστολική δραστηριότητα στην Ινδία άρχισε το 1980 ό αΐγυπτιώτης Έλληνας Άρχιμ. π. Αθανάσιος Άνθίδης, ό πρωτοπόρος Ορθόδοξος ιεραπόστολος στην Ινδία. Τότε ιδρύθηκαν και οι δύο πρώτες Ορθόδοξες ενορίες στην Ινδία, δικαιοδοσίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου.

Ό π. Αθανάσιος από την ηλικία των 15 ετών σκεπτόταν να γίνει ιεραπόστολος. Την ιδέα αυτή είχε εμπνευστή από την επαφή πού είχε με το Ρωμαιοκαθολικό ιεραποστολικό Κέντρο πού υπήρχε στην γειτονιά του στον Κάιρο. Μετά την αποφοίτηση του από την θεολογική Σχολή Αθηνών το 1963, ό π. Αθανάσιος αποφάσισε να μεταβεί στην Ουγκάντα για να βοηθήσει τον αείμνηστο π. Χρυσόστομο Παπασαραντόπουλο στον ιεραποστολικό έργο πού μόλις είχε αρχίσει στην Αφρική. Εκτός των άλλων, δίδαξε στον Σεμινάριο των κατηχητών, 15 αφρικανοί απόφοιτοι του όποιου χειροτονήθηκαν ιερείς. Στην συνέχεια, το 1964 πήγε για να έργασθή ιεραποστολικά στην Κένυα, όπου δημιούργησε Σεμινάριο για υποψήφιους κληρικούς, από τούς αποτελείφοίτους του όποιου 29 έγιναν ιερείς, ενώ φρόντισε για την αποπεράτωση πέντε Ορθοδόξων ναών. Μετά ανέπτυξε ιεραποστολική δραστηριότητα στον Ζαΐρ και στην Αιθιοπία.

Κατόπιν των επανειλημμένων προσκλήσεων πού είχε δεχθή από Ινδό Χριστιανό καθηγητή της αγγλικής γλώσσας, αποφάσισε να πάει για ιεραποστολή στην Ινδία. Αφού μετάφρασε στα αγγλικά τα απαραίτητα εκκλησιαστικά βιβλία, αναχώρησε για την Βομβάη, όπου έφθασε τα Χριστούγεννα του 1980. Από εκεί πήγε στην Καλκούτα, για να καταλήξει στην περιοχή Άραμπάχ τής Δυτικής Βεγγάλης, 100 χιλιόμετρα από την Καλκούτα.

Ό π. Αθανάσιος επέλεξε να έργασθή ιεραποστολικά στις πτωχικές περιοχές της Δυτικής Βεγγάλης, επειδή, όπως έλεγε, «το έδαφος ήταν γόνιμο και άσπιλο από αιρετικές διδασκαλίες». Εκεί ό π. Αθανάσιος άρχισε το ιεραποστολικό του έργο, παρά τις πολύ δύσκολες, αντίξοες και εχθρικές ακόμη συνθήκες πού αντιμετώπισε.

Οι πρώτες εγκαταστάσεις της Ορθόδοξης Ιεραποστολής έγιναν σε ένα νοικιασμένο οίκημα. Σ' αυτό δημιούργησε ένα μικρό ναό αφιερωμένος στον Απόστολο Θωμά, τον πρώτο ιεραπόστολο στην Ινδία. Μετά τον αγιασμό του εγκαινιασμού του ναού την 1η Νοεμβρίου 1981, ό π. Αθανάσιος άρχισε κατηχητικά κηρύγματα. Στην συνέχεια, δημιούργησε Σεμινάριο για κατηχητές, διακόνους και ιερείς, ενώ άρχισε να περιοδεύει στην γύρω περιοχή. Ή μετάβασή του σε κάποιο μέρος απαιτούσε μεγάλη ταλαιπωρία, αλλαγές πολλών λεωφορείων, μεταφορά με βοϊδάμαξα και πεζοπορία, επώδυνη για τα ταλαιπωρημένα πόδια του. Το έργο του δυσκόλευε ακόμη περισσότερο ή περίοδος των βροχών. Παρ' όλες όμως τις δυσκολίες αυτές, ό π. Αθανάσιος με μεγάλο ψυχικό σθένος και ζήλο προσπαθούσε να μεταδώσει τις καρδιές των Ινδών το φώς του Χριστού. Και το αποτέλεσμα δεν άργησε να φανεί.

Τον Ιούνιο του 1983 έγιναν οι πρώτες βαπτίσει. Ταυτόχρονα όμως εμφανίστηκαν και οι πρώτες μεγάλες δυσκολίες. Ό ιδιοκτήτης του νοικιασμένου οικήματος το ζήτησε για ιδιοχρησία. Έτσι, ό π. Αθανάσιος αναγκάστηκε να αγοράσει ένα οικόπεδο πού το χώρισε στα δύο, μετατρέποντας το μισό σε Ορθόδοξου νεκροταφείο, ενώ στον άλλο μισό κτίσθηκαν ό Ί. Ναός του Αγίου Αποστόλου Θωμά και το Ιεραποστολικό Κέντρο, στον όποιο διέμενε, υπήρχαν κοιτώνες και στεγαζόταν ένα μικρό τυπογραφείο.

Με απλότητα και υπομονή, αυταπάρνηση και ταπείνωση, ό π. Αθανάσιος κήρυξε και δίδαξε την Αλήθεια του Χριστού, θυσιάζοντας τον εαυτό του στον βωμό της αγάπης. Παρά την προχωρημένη ηλικία (ήταν ήδη 66 ετών) και την επισφαλή υγεία του, ό π. Αθανάσιος περιόδευε τα χωριά της περιοχής και σύντομα σχημάτισε 24 ομάδες πιστών. Μέσα σε λίγα χρόνια δέχθηκαν την Ορθόδοξη πίστη περί τούς χίλιους Ινδοί της Δυτικής Βεγγάλης, βαπτίσθηκαν και βοήθησαν, με την σειρά τους, στην εξάπλωση της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην χώρα τους.

Ό π. Αθανάσιος είχε βοηθούς στον έργο του δύο Ινδούς Ορθοδόξους ιερείς: τον π. Μιχαήλ Κογ (χειροτονήθηκε το 1986), με την συνεργασία του όποιου μετάφρασε στην τοπική διάλεκτο την θ. Λειτουργία, το Ιερατικό και ένα τόμο της Ορθοδόξους Κατηχήσεως, και τον π. Πατάπιο Bhowmick πού διακονούσε στον χωριό του, το Τhakranichak, όπου κατασκεύασε και ναό-καλύβα, αφιερωμένος στον Άγιο Βαρθολομαίο, και κήρυττε την Ορθοδοξία στους συγχωριανούς του.

Ό π. Αθανάσιος για 10 χρόνια πάλεψε χωρίς να έχει την βοήθεια πού θα έπρεπε από την Ελλάδα. Κατά καιρούς όμως πρόσφεραν οικειοθελώς την ιεραποστολική τους συμπαράσταση και βοήθεια Έλληνες κληρικοί, όπως ό Άρχιμ. π. Κύριλλος Χριστάκης (νϋν Μητροπολίτης Θεσσαλιώτιδος), ό όποιος έμεινε κοντά του για μεγάλα διαστήματα.

Αν και είχε ελάχιστα μέσα στην διάθεση του, ποτέ δεν έπαυσε το ιεραποστολικό έργο για το όποιο και θυσιάσθηκε. Παρά τις πολλές ανάγκες, ή βοήθεια πού του παρεχόταν ήταν ελάχιστη. Άξιο να σημειωθεί είναι ότι κάποια χρήματα πού του έστάλησαν για να κάνη εγχείρηση στα πόδια του, από τα οποία υπέφερε πολύ, τα χρησιμοποίησε για τις ανάγκες του Ιεραποστολικού Κέντρου.

Ό π. Αθανάσιος Άνθίδης έκοιμήθη αιφνιδίως την 28" Νοεμβρίου 1990 και ετάφη εκεί, στα χώματα της Δυτικής Βεγγάλης. Ό Κύριος ικανοποίησε την πιο βαθειά του επιθυμία: να αποθάνει και να ταφή στην Ινδία. Τα πνευματικά του παιδιά στην Ινδία ακόμη μιλάνε για τον π. Αθανάσιο με αγάπη και σεβασμό, αναγνωρίζοντας ότι αυτός ήταν εκείνος πού τούς οδήγησε στην Αλήθεια.

Α. Χ.

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ . ΤΕΥΧΟΣ 32.