Το ιεραποστολικό έργο του Αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου

blog counter

Πρωτοπρεσβυτέρου Δημητρίου Αθανασίου.

Η περίοδος του 4ου αιώνα είναι η εποχή των αντιπαραθέσεων μεταξύ των παλιών «εθνικών» θρησκειών και των εκπροσώπων της νέας, πλέον, θρησκείας του Κράτους, του Χριστιανισμού. Η μεταφορά της πρωτεύουσας από τη Ρώμη στην Κων/πολη, η γειτνίαση με τους ειδωλολατρικούς λαούς της Ανατολής, αλλά και η κάθοδος των

βαρβαρικών φύλων (Γότθων, Ούννων κτλ.) στα βόρεια σύνορα της Αυτοκρατορίας εστίασαν τις ιεραποστολικές προσπάθειες στη μεταστροφή των εθνικών στο Χριστιανισμό. Η ειδωλολατρία δεν είχε ακόμα εκλείψει, παρά και την ευνοϊκή προς το Χριστιανισμό πολιτική των αυτοκρατόρων.

Στην αντιπαράθεση αυτή ξεχωρίζουμε τη προσωπικότητα του Αρχιεπισκόπου Κων/πόλεως Ιωάννη του Χρυσοστόμου (354-407).

Αν και έχει ευρύτατα μελετηθεί το θεολογικό, συγγραφικό και ποιμαντικό έργο του, παραδόξως δεν έχει γίνει το ίδιο και για μια άλλη πτυχή του έργου, την ιεραποστολική.

Τον καιρό που ο Χρυσόστομος ήταν πρεσβύτερος στην Αντιόχεια οι Ιουδαίοι δημιουργούσαν προβλήματα στην Εκκλησία, γεγονός που ανάγκασε το Χρυσόστομο να τους αποκαλέσει «νόσημα εν τω σώματι της Εκκλησίας πεφυτευμένων».

Πράγματι, ο Χρυσόστομος, ως εμπνευσμένος και πεπαιδευμένος θεολόγος, συντόνισε τις ιεραποστολικές προσπάθειες για τον εκχριστιανισμό των Φοινίκων, τη μεταστροφή των Γότθων, την κατάρριψη των αντι-χριστιανικών ιουδαϊκών επιχειρημάτων.

Τους Ιουδαίους, όπως και τους εθνικούς, ο Χρυσόστομος τους καλούσε να γνωρίσουν τη θεότητα του Χριστού και να βαπτιστούν χριστιανοί. Απέτρεπε μάλιστα τους χριστιανούς από το να επιστρέψουν στα παλιά ειδωλολατρικά ήθη.

Αν και ευρισκόμενος σε εξορία από την Κων/πολη ο Χρυσόστομος επέδειξε προσωπικό ενδιαφέρον για τη μεταστροφή των εθνικών της Φοινίκης.

 Με προσωπικές του επιστολές σε πλούσιους φίλους έκανε συνεχείς ικεσίες για οικονομική συμπαράσταση στο ιεραποστολικό έργο που επιτελούταν στη Φοινίκη.Συγχρόνως με αυτό απέστειλε ικανούς κληρικούς στη Φοινίκη για να βοηθήσουν τους εκεί\ ιεραποστόλους.

Στο ιεραποστολικό έργο συμμετείχε και ικανός αριθμός πρεσβυτέρων

και μοναχών.60 Αποτέλεσμα αυτού ήταν να ανοικοδομηθούν πολλοί ναοί

Ως Αρχιεπίσκοπος Κων/πόλεως ο Χρυσόστομος εξεδήλωσε ζήλο για την ποιμαντική φροντίδα των χριστιανών Γότθων

και, έτσι παρά τους διωγμούς από τους εθνικούς, ο χριστιανισμός επικράτησε στη Φοινίκη και η θέση των χριστιανών σταθεροποιήθηκε.

που βρίσκονταν στην Κων/πολη. Σ’ αυτούς παραχώρησε ναό για να τελούν τις λατρευτικές ακολουθίες και μάλιστα στη γλώσσα τους.

Όπως μας πληροφορεί ο ιστορικός Θεοδώρητος ο Χρυσόστομος «ομογλώττους γαρ εκείνοις πρεσβυτέρους και διακόνους και τους τα θεία υπαναγινώσκοντας λόγια προβαλλόμενος, μίαν ταύτην απένειμεν Εκκλησίαν».

Η αρχή της χρήσης της ιδιαίτερης γλώσσας για τις λατρευτικές συνάξεις κάθε λαού αποτέλεσε σταθερό δόγμα στην ιεραποστολική πρακτική της Ανατολικής Εκκλησίας. Σε ομιλία του στην Εκκλησία των Γότθων θεμελιώνει την αρχή του αυτή στο ψαλμό 19, 3-5:

«Ουκ εισί λαλιαί ουδέ λόγοι, ων ουχί ακούονται αι φωναί αυ·τ ώεινς πάσαν την γην εξήλθεν ο φθόγγος αυτών, και εις τα πέρατα της οικουμένης τα ρήματα αυτών».64

           

Επίσης ο Χρυσόστομος χειροτόνησε επίσκοπο των Γότθων της Ασίας τον Ουνίλα.Απέστειλε μάλιστα και Γότθους της Κων/πολης ως ιεραποστόλους στους πέρα από το Δούναβη Γότθους για να τους διδάξουν την ορθόδοξη πίστη. Στο Δούναβη ιδρύθηκε και μοναστήρι για όσους Γότθους επιθυμούσαν ν’ ακολουθήσουν το μοναχικό βίο.

Ορισμένες πληροφορίες θέλουν το Χρυσόστομο να διοργανώνει ιεραποστολή και στους Κέλτες.

Η προσφορά του Ιωάννη Χρυσοστόμου στον εκχριστιανισμό των ειδωλολατρών που κινούταν στο χώρο του βυζαντινού Κράτους υπήρξε πραγματικά ανεκτίμητη. Όμως εξίσου σημαντική ήταν η δημιουργική σύνθεση που υπήρξε στο έργο του Ιεράρχη μεταξύ χριστιανικής πίστης και ελληνικής παιδείας, πράγμα πολύτιμο για το δημιουργικό πέρασμα από τα επιτεύγματα του ελληνικού πνεύματος στη νέα αλήθεια

του Χριστιανισμού.

ΠΗΓΕΣ

1.Αναστάσιος Γιαννουλάτος (νυν Αρχιεπίσκοπος Τιράνων, Δυρραχίου, και πάσης Αλβανίας),«Βυζάντιον: Έργον ευαγγελισμού», ΘΗΕ, τόμος 4ος στ. 20,24.

2.Η. Βουλγαράκης , « Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος και Ιεραποστολή (2)»,περιοδικό Άγιος Βησαρίων, έτος ΚΔ΄, τεύχος 3. Τρίκαλα Ιούλιος-Σεπτέμβριος (2005), σελ. 75.

3.Βάντσου, Ιεραποστολική, σελ. 56.

 4.Ιωάννη Χρυσοστόμου, Επιστολή ΝΑ΄, PG 52, 636-637.

 Ιωάννη Χρυσοστόμου, Επιστολή ΝΓ΄, PG 52, 637-638.

 Ιωάννη Χρυσοστόμου, Επιστολή ΡΚΓ΄, PG 52, 678.

 5.Θεοδώρητου Κύρου, Εκκλησιαστική Ιστορία, V, κεφ. Λ΄, PG 82,1257.

36)

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

 Οι Γότθοι, γερμανική φυλή, γνώρισαν και ασπάστηκαν το χριστιανισμό είτε ως μισθοφόροι του βυζαντινού στρατού είτε μέσω χριστιανών αιχμαλώτων. Συστηματικό έργο για τον εκχριστιανισμό τους συντελέστηκε κατά τον 4ο αιώνα από τον επίσκοπο Ουλφίλα (311-383).

Ο Ουλφίλας, αν και είχε αρειανικές επιρροές -είχε χειροτονηθεί επίσκοπος από τον Αρειανό Επίσκοπο Νικομήδειας Ευσέβιο, ανασυγκρότησε το γοτθικό αλφάβητο από ελληνικούς και λατινικούς χαρακτήρες, ενώ ταυτόχρονα μετέφρασε στη γοτθική διάλεκτο ολόκληρη την Αγία Γραφή, εκτός της Προς Εβραίους Επιστολής. Βλ. Neill, A History of Christian missions, σελ. 55.