blog counter
του Theodor Petrov
...These games you play, they're gonna end it more than tears someday
Aha Enola Gay, it shouldn't ever have to end this wayOMD/ Enola Gay
Στα τέλη του ΙΘ´ αιώνα, όταν ο ευρωπαϊκός ρομαντισμός συνέχιζε τις επιθέσεις του εναντίον των μικροαστικών αντιλήψεων περί «χρηστικής», «ηθικής» και «εύπεπτης» τέχνης, ο Théophile Gautier διαμορφώνει το 1835 τις αρχές μιας ανεξάρτητης τέχνης χειραφετημένης από πρακτικούς περιορισμούς. Η νέα αυτή αισθητική, η οποία εκφράσθηκε με το κίνημα του «αισθητισμού», υιοθετήθηκε στη Γαλλία από τον Baudelaire, Flaubert και τους Συμβολιστές και στην Αγγλία από τον Oscar Wilde και άλλους ποιητές της δεκαετίας του 1890. Το «πιστεύω» τους θα μπορούσε να συμπυκνωθεί στη φράση «l'art pour l'art» (η τέχνη για την τέχνη) και συνεχίζει να προκαλεί, ακόμα και σήμερα, τη μήνι των οπαδών της λεγόμενης «στρατευμένης τέχνης». Σε αυτά τα πλαίσια η τέχνη μετατράπηκε σε ένα ισχυρό όπλο εναντίον του κυρίαρχου «θετικισμού» των αρχών του Κ´ αι., επικεντρώνοντας την προσοχή της κυρίως στις προσωπικές εμπειρίες του ατόμου. Εντούτοις το κίνημα του «αισθητισμού» δεν έτυχε ευρείας αποδοχής από την κοινωνία της εποχής, εφόσον το κοινωνικό σύστημα είχε περιορίσει την πρόσβαση στην Τέχνη μόνο σε έναν στενό κύκλο, σε μια, ούτως ειπείν, «ελίτ των Μανδαρίνων».
Η ικανότητα του διαχωρισμού του «καλαίσθητου» από το Kitsch δεν απευθύνεται αποκλειστικά και μόνο σε όσους ασχολούνται με την Τέχνη. Η κατανόηση του τι είναι «ωραίο» μπορεί, με μια ευρύτερη ερμηνεία, να συμπεριλάβει και τομείς, οι οποίοι με μια πρώτη ματιά απέχουν «παρασάγγας» από τις κάθε είδους τέχνες, όπως π.χ. ο σχεδιασμός στρατιωτικών επιχειρήσεων ή ο τομέας της εκκλησιαστικής πολιτικής. Όταν το 2008 η Ρωσία αντέδρασε στην εισβολή των γεωργιανών στρατευμάτων στην περιοχή της Αμπχαζίας και τα απώθησε πολύ πέραν των συνόρων της Ρωσίας, εκτός των διαφόρων πολιτικών προβλημάτων που προέκυψαν από αυτόν τον ρωσικό «blitzkrieg», δημιουργήθηκε ως γνωστόν και το εκκλησιαστικό ζήτημα της εκκλησιαστικής υπαγωγής της Αμπχαζίας. Είναι φυσικό ότι η περιοχή, που κάποτε αποτελούσε επαρχία της Εκκλησίας Γεωργίας, δεν μπορούσε να παραμείνει υπό το ωμοφόριο του Πατριάρχη Γεωργίας μια και η αντιπάθεια μεταξύ των δυο λαών, δημιούργημα της σταλινικής εθνικης πολιτικής του «διαίρει και βασίλευε», ήταν και παραμένει ανυπέρβλητη. Υπενθυμίζουμε εδώ ότι η Εκκλησία της Ρωσίας είχε επιμόνως αρνηθεί να δεχθεί την αποσχισθείσα επαρχία στη δικαιοδοσία της, γνωρίζοντας πολύ καλά ότι με αυτή την κίνηση θα έχανε έναν ισχυρό σύμμαχο στην αντιπαράθεσή της με το Οικουμενικό Πατριαρχείο.  Φυσικά ο Πατριάρχης Γεωργίας έμεινε απόλυτα ικανοποιημένος από αυτή τη θέση του Πατριαρχείου Μόσχας, η οποία μπορεί μεν να δυσαρέστησε το Κρεμλίνο, όμως, από ότι φαίνεται, η Ρωσική Κυβέρνηση κατανοεί απολύτως τους κινδύνους που ελλοχεύουν για την Εκκλησία της στην περίπτωση που αυτή αποδεχθεί την Αμπχαζία στη δικαιοδοσία της.Από την άλλη πλευρά, ο 78χρονος Πατριάρχης Γεωργίας Ηλίας Β´ αποφάσισε αίφνης ότι όχι μόνο πρέπει να φέρει, μεταξύ άλλων, και τον τίτλο του «Μητροπολίτου Πιτσούνδας, Σουχούμης και Αμπχαζίας», αλλά και δήλωσε στο Ρωσικό Τμήμα του BBC σε άπταιστα ρωσικά ότι «λίαν συντόμως σχεδιάζω να επισκεφθώ την Αμπχαζία ως ηγέτης αυτής της Επαρχίας» (Σ.τ.σ.: στα ρωσικά http://religion.ng.ru/events/2011-02-16/3_abhazia.html). Πιθανώς ο Γεωργιανός Προαθήμενος να ελπίζει ότι η Εκκλησία της Ρωσίας θα τον βοηθήσει να βγει από αυτό το «δικαιοδοσιακό αδιέξοδο»: «Για τις σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και Γεωργίας έχουν μεγάλη σημασία οι σχέσεις μεταξύ των Εκκλησιών Ρωσίας και Γεωργίας. Ευγνωμονούμε τον Πατριάρχη Μόσχας και πάσης Ρωσίας Κύριλλο για την υποστήριξή του, για το ότι η Εκκλησία της Ρωσίας αναγνωρίζει το κανονικό δικαίωμα της Εκκλησίας Γεωργίας στις περιοχές της Αμπχαζίας και του Τσχινβάλι και πιστεύω ότι αυτοί, ο Μακαριώτατος Πατριάρχης και η Ορθόδοξος Εκκλησία της Ρωσίας θα μας βοηθήσουν στη διευθέτηση των προβλημάτων της Επαρχίας Αμπχαζίας και Σουχούμης». Σε όλο το «μετασοβιετικό» ορθόδοξο γεωγραφικό χώρο, με μοναδική ακόμα εξαίρεση την Ουκρανία, οι Εκκλησίες λειτουργούν, σε μεγαλύτερο ή σε μικρότερο βαθμό, εντός των πλαισίων της πολιτικής, εσωτερικής και εξωτερικής, του Κράτους. Επομένως το «αμπχαζιανό δικαιοδοσιακό αδιέξοδο» δεν δημιουργείται τόσο εξ αιτίας της συγκεκριμένης πολιτικής της μιας ή της άλλης κυβέρνησεως, αλλά από το γεγονός ότι οι Εκκλησίες είναι υποχρεωμένες να ακολουθούν πιστά τους ηγέτες των χωρών τους, ακόμα και όταν αυτοί, όπως στην περίπτωση του Προέδρου της Γεωργίας, παράγουν μια αυτοκαταστροφική πολιτική.  Έχουμε, λοιπόν, από τη μια πλευρά, τον μεγαλορωσικό εθνικισμό του Πατριάρχη Μόσχας, ο οποίος ουδέποτε πρόκειται να αμφισβητήσει το δίκαιο της ρωσικής επεμβάσεως, όμως οφείλει να διατηρήσει με κάθε τρόπο και τις λεπτές ισορροπίες των ενδο-ορθοδόξων συμμαχιών, και, από την άλλη, τις «αλύτρωτες πατρίδες» του Πατριάρχου Γεωργίας και τις πρόσφατες δηλώσεις ότι επιθυμεί να επισκεφθεί την περιοχή, τις οποίες στελέχη της Αμπχαζίας χαρακτήρισαν ως «άκρως προκλητικές, σκανδαλώδεις και ταπεινωτικές για την Εκκλησία» (Σ.τ.σ.: στα ρωσικά http://religion.ng.ru/events/2011-02-16/3_abhazia.html).Είναι σαφές ότι το Πατριαρχείο Μόσχας δεν μπορεί να επιβάλει στην αποσχισθείσα από το Πατριαρχείο Γεωργίας εκκλησιαστική οργάνωση να επιστρέψει στην παλαιά δικαιοδοσία, διότι αυτό θα έστρεφε ολόκληρο τον πληθυσμό της περιοχής εναντίον της Ρωσίας. Ούτε όμως και μπορεί να την εντάξει στη δικαιοδοσία της, όπως θα επιθυμούσαν οι πολιτικές ηγεσίες των δυο χωρών, εφόσον όχι μόνο θα έστρεφε την Εκκλησία της Γεωργίας εναντίον της, αλλά θα δημιουργούσε και ένα κακό «κανονικό προηγούμενο», το οποίο θα μπορούσαν να εκμεταλλευθούν κάποιες άλλες Εκκλησίες. Σε αυτή την άκρως ομιχλώδη κατάσταση πρέπει να προσθέσουμε και ένα επιπλέον καθαρά πολιτικό στοιχείο. Ο διακαής πόθος της Ρωσίας να γίνει μέλος του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου σκοντάφτει στην άρνηση της Γεωργίας (η οποία είναι μέλος του ΠΟΕ), διότι η Ρωσία δεν της επιτρέπει την ίδρυση τελωνειακών φυλακίων στις «αμφισβητούμενες περιοχές» της Αμπχαζίας και της Οσετίας. Έτσι η Ρωσία είναι αναγκασμένη να αρχίσει συνομιλίες με τη Γεωργία, εφόσον σύμφωνα με τον Κανονισμό του ΠΟΕ η προς ένταξη χώρα διεξάγει απευθείας συνομιλίες με τη χώρα που θέτει βέτο στην ένταξή της και όχι με τον Οργανισμό Εμπορίου στο σύνολό του. Το πολιτικό και εκκλησιαστικό αδιέξοδο, στο οποίο με τόση προθυμία έθεσαν εαυτές οι δυο Εκκλησίες, δεν δημιουργήθηκε μόνο από την ψευδαίσθηση ότι αποτελούν σημαντικούς πολιτικούς παράγοντες, αν και ως ένα σημείο αυτή η διαπίστωση είναι αληθής, αλλά και από την συνεχιζόμενη άρνησή τους να αποδεχθούν το νέο πολιτικό σκηνικό που δημιουργείται στις ορθόδοξες περιοχές της πρώην ΕΣΣΔ και το οποίο παράγει συνεχώς τάσεις, μεταξύ άλλων, και εκκλησιαστικής αυτοδυναμίας. Οι σοβαρές ανησυχίες που προκαλούν στο Πατριαρχείο Μόσχας η απρόβλεπτη ουκρανική δημοκρατία και η ανάδειξη του Πατριαρχείου Ρουμανίας σε «τρίτη δύναμη», επιβάλλουν τη διεξαγωγή προσεκτικών ελιγμών καθώς και τη διατήρηση των συμμαχιών, ασχέτως αν αυτή η πολιτική ζημιώνει την Ορθοδοξία μια και τα προσωπικά συμφέροντα τίθενται πάνω από τα πανορθόδοξα. Χωρίς να αναφερόμαστε στις πρόσφατες πανορθόδοξες αποτυχίες, ας υπενθυμίσουμε απλά σε όσους υποστηρίζουν ότι κάποιοι κόπτονται περισσότερο από τους άλλους για την ορθόδοξη συνοδικότητα ότι, η ανακήρυξη της «Αυτοκεφάλου Εκκλησίας Αμερικής» και των «Αυτονόμων» Εκκλησιών Κίνας και Ιαπωνίας δεν ήταν προϊόν κάποιας συνοδικής πανορθοδόξου αποφάσεως, αλλά μονομερείς ενέργειες μιας «μεγαλοϊδεατικής» ερμηνείας της ορθοδόξου παραδόσεως. Κατ᾽ αυτόν τον τρόπο και οι προσδοκίες ενός λαού, ο οποίος ουδέποτε συνθηκολόγησε με την βίαιη υπαγωγή του στο όραμα της «Μεγάλης Γεωργίας», μετατρέπονται σε αντικείμενο και «εκκλησιαστικών δοσοληψιών». Βεβαίως η προσήλωση στο μέγεθος και στον όγκο, δηλαδή η εκτίμηση της πίστεως αναλόγως με το μέγεθος και τη χωρητικότητα των ναών ουδέποτε διέθετε, έστω και ελάχιστη, αισθητική. www.Amen.gr |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου