Το Ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο Αντιοχείας και ο Καθεδρικός του Ναός στη Δαμασκό-The Greek Orthodox Patriarchate of Antioch and its Cathedral in Damascus

blog counter

Το Ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο Αντιοχείας και Πάσης Ανατολής βρίσκεται φωλιαμένο σ΄ένα δρόμο που ονομάζεται Ευθύς Οδός, ανάμεσα στους πολυσύχναστους δρόμους της Δαμασκού στη Συρία. Μέχρι το 16ο αιώνα το Πατριαρχείο βρισκόταν στην Αντιόχεια, αλλά μετά από αυτή τη περίοδο, η Δαμασκός έγινε η Πατριαρχική του Έδρα.
Οι Σταυροφόροι, με τη δικαιολογία της απελευθέρωσης των Αγίων Τόπων από τους Μουσουλμάνους, δημιούργησαν αποικίες στη Μέση Ανατολή και έδιωξαν τους Έλληνες Πατριάρχες από τις περιφέρειες τους. Στη Θέση τους εγκαταστάθηκαν Λατίνοι Πατριάρχες. Όταν οι Μουσουλμάνοι επέστρεψαν στην εξουσία το 1269, ο Ορθόδοξος Πατριάρχης Αντιοχείας και Πάσης Ανατολής αποκαταστάθηκε ως επικεφαλής της Εκκλησίας του, αλλά δεν μπορούσε να επιστρέψει στην Αντιόχεια. 
Η μεταφορά του Πατριαρχείου Αντιοχείας στη Δαμασκό συμβόλιζε ότι αυτό το Πατριαρχείο θα δεχόταν πλέον το πεπρωμένο των Αράβων. Από τον 18ο αιώνα, η μεγάλη πλειοψηφία των πιστών της Εκκλησίας της Αντιοχείας ήταν Άραβες. Από την ίδρυσή του κατά τον 1ο αιώνα, οι Πατριάρχες της Εκκλησίας της Αντιόχειας ήταν Έλληνες. Μεταξύ του 15ο και 16ο αιώνα, η Έδρα της Αντιόχειας κατεχόταν από Πατριάρχες αραβικής καταγωγής. Το 1724, η Έδρα κρατήθηκε και πάλι για στους Έλληνες. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, το 1724, η Εκκλησία της Αντιοχείας, αποδυναμώθηκε από σχίσμα, καθώς το μεγαλύτερο τμήμα των πιστών της τέθηκε κάτω από την υποβολή της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Η προκύπτουσα εξέλιξη ήταν το Ουνίτικο όργανο που είναι γνωστό ως Μελχίτικη Ελληνική Καθολική Εκκλησία, η οποία μέχρι σήμερα διατηρεί στενούς δεσμούς με τους Ορθοδόξους και επί του παρόντος υπάρχουν μεταξύ τους εν εξελίξει συζητήσεις σχετικά με την επούλωση του σχίσματος και την επιστροφή των Μελχιτών στην Ορθοδοξία.
Φοβούμενοι για τη μη διατήρηση της Ορθοδοξίας στην Έδρα της Αντιοχείας, ενορίτες και επίσκοποι ζήτησαν από το Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης να τους στείλει έναν Έλληνα Πατριάρχη. Η ελληνική παρουσία στην Έδρα της Αντιοχείας διήρκεσε από το 1724 μέχρι το 1898, όταν ο Μελέτιος (Ντουμάνι) ο Δαμασκηνός, που ήταν Άραβας, διορίστηκε Πατριάρχης μετά την καθαίρεση του τελευταίου Έλληνα Πατριάρχη. Έτσι, το Πατριαρχείο έγινε πλήρως αραβικό σε χαρακτήρα αλλά παρέμεινε ελληνικό και βυζαντινό σε ύφος . 
Σήμερα, η Ελληνορθόδοξη Εκκλησία της Αντιοχείας είναι το κύριο χριστιανικό δόγμα στη Συρία, και αντιπροσωπεύει περίπου 1.000.000 Ελληνορθόδοξους Σύρους Χριστιανούς, καθώς και περίπου 400.000 Ελληνορθόδοξους Χριστιανούς του Λιβάνου. Ο τρέχων Πατριάρχης της Ελληνορθόδοξης Εκκλησίας της Αντιοχείας και Πάσης Ανατολής είναι ο Μακαριώτατος Πατριάρχης Ιγνάτιος Δ΄(Χαζίμ), ο οποίος εξελέγη το 1979.
Ο Πατριαρχικός Καθεδρικός Ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου κατέχει την Έδρα της Ελληνορθόδοξης Εκκλησίας της Αντιοχείας και Πάσης Ανατολής και στην αραβική γλώσσα είναι γνωστός ως Κανισάτ Μαριγιαμίε (καθεδρικός ναός των Χριστιανών). Αυτός ο καθεδρικός ναός που έχει αφιερωθεί στ' όνομα της μητέρας του Χριστού, θεωρείται ένας από τους πιο σημαντικούς και όμορφους αρχαιολογικούς χώρους της Δαμασκού και της ευρύτερης Συρίας. Ο καθεδρικός ναός της Θεοτόκου είναι το μεγαλύτερο κέντρο της χριστιανικής λατρείας στη Συρία και συνδέεται στενά με την ιστορία της Δαμασκού, αφού χτίστηκε τον 2ο αιώνα μ.Χ. και θεωρείται ένας από τους αρχαιότερους ελληνορθόδοξους ναούς στη Δαμασκό. 
Κατά το 635 μ.Χ., ο αραβικός μουσουλμανικός στρατός εισήλθε στη Δαμασκό μέσα από δύο πύλες: Δια της βίας, μέσω της ανατολικής πύλης υπό την ηγεσία του Χαλίντ Ιμπν Αλ- Γουαλίντ, και ειρηνικά, μέσω της πύλης Αλ- Ζαμπίε κάτω από την ηγεσία του χριστιανού λοχία Άμπι Ομπαΐντα Ιμπν Αλ- Ζάρρα, (παππού του Αγίου Ιωάννη του Δαμασκηνού). Οι δύο στρατοί συναντήθηκαν στον Λευκό Μιναρέ κοντά στην σημερινή περίβολο του Πατριαρχίου Αντιοχείας, την εκκλησία της Θεοτόκου. Έκλεισαν την εκκλησία και θεωρήθηκε ως ιδιοκτησία του Κράτους, δεδομένου ότι βρισκόταν στην διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στην είσοδο των δύο φλάντζων του μουσουλμανικού στρατού: αυτού που εισέβαλε ειρηνικά, και αυτού που εισέβαλε δια της βίας. Οι εκκλησίες που βρίσκονταν ανατολικά της πόλης που είχε κατακτηθεί δια της βίας είχαν μετατραπεί σε τζαμιά, ενώ οι εκκλησίες που βρίσκονταν δυτικά της πόλης, όπου πέρασε ο Άμπου Ομπαΐντα, παρέμειναν στα χέρια των ιδιοκτητών τους. Οι εκκλησίες αυτές ήταν δεκαπέντε, συμπεριλαμβανομένης και αυτής του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή μαζί με το Μητροπολιτικό Μέγαρο). Παρέμειναν κλειστές μέχρι το 706, όπου ο Αλ- Γουαλίντ τις επέστρεψε στους Ορθόδοξους λέγοντας: «Εμείς σας αποζημιώνουμε την εκκλησία του Ιωάννη με την εκκλησία της Μαρίας (Παναγίας)», και αυτή ήταν η αποζημίωση για την μετατροπή του Καθεδρικού Ναού του Προδρόμου σε τζαμί των Ουμαγιάντ. 
Ο ναός κάηκε από όχλο μαζί με το μεγαλύτερο μέρος της χριστιανικής συνοικίας, όταν το 1860 οι Δρούζο-χριστιανικές συγκρούσεις στον Λίβανο διέρρευσαν στη Δαμασκό, και ξαναχτίστηκε τρία χρόνια αργότερα. Ο ναός ανακαινίστηκε για τελευταία φορά το 1953.

The Greek Orthodox Patriarchate of Antioch and all the East is to be found on the Street Called Straight in nestled among the busy streets of Damascus, Syria. The Patriarchate was located in Antioch until the 16th century but since that period Damascus became the Patriarchal See.

The Crusades, by the excuse of saving the Holy Land from the Muslims, established colonies in the Middle East and drove away the Greek Patriarchs from their territories. Latin Patriarchs were installed in their place. When the Muslims returned to power in 1269, the Orthodox Patriarch of Antioch and all the East was re-instated as head of his Church but he could not return to Antioch. The transfer of the Patriarchate from Antioch to Damascus symbolized that this Patriarchate would henceforth accept the destiny of the Arabs. By the 18th century the great majority of the communicants of the Antiochian Church were Arabs. From its foundation in the 1st century, the Patriarchs of the Church of Antioch were Greek. In the 15th and 16th centuries, the See of Antioch was occupied by Patriarchs of Arabic origin. In 1724, the Seat was again reserved to the Greeks. During this period, in 1724, the Church of Antioch was weakened by schism, as a major portion of its faithful came into submission to the Roman Catholic Church. The resultant Uniate body is known as the Melkite Greek Catholic Church, which in the current day maintains close ties with the Orthodox and is currently holding ongoing talks about healing the schism and returning the Melkites to Orthodoxy. Fearing for the preservation of the Orthodoxy of the Antiochian See, parishioners and bishops requested the Ecumenical Patriarchate of Constantinople to send them a Greek Patriarch. The Greek presence on the Antiochian See lasted from 1724 to 1898 until Meletius (Doumani) the Damascene, an Arab Patriarch, was appointed after the last Greek Patriarch was deposed. Thus the Patriarchate became fully Arab in character but has remained Greek and Byzantine in nature. Today, the Greek Orthodox Church of Antioch is the main Christian denomination in Syria, and represents about 1,000,000 Greek Orthodox Syrian Christians as well as about 400,000 Greek Orthodox Lebanese Christians. The current Patriarch of the Greek Orthodox Church of Antioch and all the East is His Beatitude Patriarch Ignatius IV (Hazim) who was elected in 1979.

The Patriarchal Cathedral of the Dormition of the Theotokos holds the seat of the Greek Orthodox Church of Antioch and all the East and in Arabic its known as the Kanissat Mariyamiyah (the Cathedral of the Christians). This Cathedral, named after Christ's mother, is considered to be one the most important and beautiful archeological sites in Damascus and Greater Syria. The Cathedral of the Theotokos is the largest centre of Christian worship in Syria and its closely linked with the history of Damascus, as it was built in the 2nd century A.D. and its considered to be one of the oldest Greek Orthodox churches in Damascus.
In 635, the Arab Moslem armies entered Damascus through two gates : The eastern gate under the leadership of Khaled Ibn AL-Walid, by force, and peacefully, through AL-Jabiyeh gate under the leadership the Christian Sergeant Abi Obaida Ibn AL-Jarrah (Saint John the Damascene's grandfather). The two armies met at the White Minaret near the current Antioch Patriarchal Compound, the church of the Theotokos. They closed the church and was considered one of the State properties because it was situated on the demarcation line between the entrance of the two flanges of the Moslem armies: the one which invaded peacefully, and the one which invaded forcibly. Churches situated east of the city which had been conquered by force were changed into mosques, whereas the churches situated west of the city where Abou Obaida entered, remained in the hands of their owners. These churches were fifteen in number including the Saint John the Baptist Cathedral and the Diocese House. These churches remained closed until 706 where AL-Walid returned them to the Orthodox by saying: "We compensate you the Church of John by the Church of Mary", and that was as a compensation for changing the Cathedral of The Baptist into the Umayyad Mosque .
The church was burned down by mobs, along with most of the Christian quarter, when the 1860 Druze-Christian conflict in Lebanon spilled into Damascus, and was rebuilt three years later. The church was last renovated in 1953.